Sıcak Kemoterapi (HIPEC)
Sıcak Kemoterapi (HIPEC) Nedir?
Sıcak kemoterapi, tıbbi literatürde Hipertermik İntraperitoneal Kemoterapi (HIPEC) olarak tanımlanan, seçilmiş hastalarda gastrointestinal ve jinekolojik kanserlerin tedavisinde kullanılan bölgesel bir kemoterapi yöntemidir. Bu uygulama, özellikle karın boşluğuna sınırlı kanser yayılımlarında cerrahi tedavi ile birlikte planlanır.
Cerrahi sırasında görülebilir tümör dokuları çıkarıldıktan sonra, karın içerisi yaklaşık 42°C’ye kadar ısıtılmış kemoterapi solüsyonu ile yıkanır. Böylece gözle tespit edilemeyen mikroskobik kanser hücrelerinin ortadan kaldırılması hedeflenir.
HIPEC Hangi Durumlarda Uygulanır?
Sıcak kemoterapi, genellikle karın zarı (periton) içerisine sınırlı kalmış kanser yayılımı olan olgularda önerilmektedir. HIPEC uygulaması için uygunluk, ayrıntılı radyolojik ve klinik değerlendirmeler sonrası belirlenir.
HIPEC’in en sık uygulandığı durumlar:
Peritoneal karsinomatozis (karın zarı tutulumu)
Pseudomyxoma peritonei
Kolon (kalın bağırsak) kanseri periton yayılımı
Mide kanseri periton yayılımı
Over (yumurtalık) kanseri
Appendiks (apandisit kökenli) tümörler
HIPEC Uygulaması Nasıl Yapılır?
HIPEC tedavisi iki aşamalı bir prosedürdür:
Sitoredüktif cerrahi (CRS): Karın içerisindeki tüm görülebilir tümör kitleleri cerrahi olarak temizlenir.
Isıtılmış kemoterapi uygulaması: Cerrahiyi takiben, özel bir cihaz yardımıyla karın boşluğuna kemoterapi solüsyonu verilerek 60-90 dakika süreyle sirkülasyon sağlanır. Solüsyon, belirli bir sıcaklık aralığında (genellikle 41–43°C) tutulur.
Bu işlemin amacı, sistemik kemoterapiye göre daha yüksek konsantrasyonlu ilacın doğrudan kanserli bölgeye uygulanması ve sıcaklıkla birlikte sitotoksik etkinliğin artırılmasıdır.
Sıcak Kemoterapinin Avantajları Nelerdir?
Hedefe yönelik uygulama: Kemoterapi doğrudan karın içine verildiğinden, sistemik toksisite daha düşüktür.
Yüksek etkinlik: Isıtılmış ilaçların tümör hücre zarına geçişi artar; bu da daha yüksek tümör öldürücü etki sağlar.
Mikroskobik tümörleri yok etme: Cerrahiyle çıkarılamayan hücrelerin tedavisinde etkilidir.
Tek seansta uygulanabilir: Uygun seçilmiş hastalarda HIPEC, tekrarlayan sistemik kemoterapiye olan ihtiyacı azaltabilir.
Sıcak Kemoterapi Her Hastaya Uygulanabilir mi?
Hayır. HIPEC her hasta için uygun bir tedavi değildir. Uygulama öncesinde aşağıdaki kriterler dikkatle değerlendirilir:
Kanserin yalnızca karın zarı ile sınırlı olması
Hastanın genel sağlık durumu ve organ fonksiyonlarının yeterliliği
Diğer organlara (karaciğer, akciğer vb.) yayılımın olmaması
Cerrahi sonrası kalıntı tümörün minimal olması
Bu kriterleri karşılamayan hastalarda sistemik kemoterapi gibi farklı tedavi yaklaşımları tercih edilir.
Hangi Kanserlerde HIPEC Etkilidir?
1. Kolon Kanseri:
Kolon kanserinin peritoneal yayılım gösterdiği olgularda, HIPEC tedavisi 5 yıllık sağkalımı anlamlı şekilde artırabilir.
2. Mide Kanseri:
Uygun evrede ve sınırlı peritoneal yayılım gösteren mide kanserlerinde HIPEC, nüks oranını düşürebilir ve yaşam süresini uzatabilir.
3. Over Kanseri:
Yumurtalık kanserinde ileri evre hastalarda, debulking cerrahisi sonrası uygulanan HIPEC, sistemik tedaviye ek katkı sağlayabilir.
4. Periton Kanseri:
Primer peritoneal malignitelerde (örneğin pseudomyxoma peritonei) HIPEC en etkili tedavi yöntemlerinden biridir.
HIPEC Ne Kadar Sürer?
HIPEC işlemi cerrahiyle birlikte uygulandığı için toplam süre değişkendir. Cerrahi prosedür 4–6 saat sürebilirken, sıcak kemoterapi aşaması 1–2 saat sürer. Tüm işlem toplamda 6–8 saate kadar uzayabilir.
HIPEC Sonrası İyileşme Süreci
Hastalar genellikle 5–10 gün arasında hastanede takip edilir.
Taburculuk sonrası düzenli hekim kontrolleri aksatılmamalıdır.
İlk birkaç hafta boyunca ağır kaldırmaktan ve yoğun fiziksel efordan kaçınılmalıdır.
Enfeksiyon riski ve yara yeri iyileşmesi açısından hijyen kurallarına dikkat edilmelidir.
Gerekli görülürse, sistemik kemoterapi süreci HIPEC sonrası devam ettirilebilir.
Sıcak kemoterapi (HIPEC), belirli kanser türlerinde, özellikle karın zarına sınırlı yayılım gösteren olgularda, cerrahi tedaviye etkili bir destek sunar. Bu uygulama, uygun seçilmiş hastalarda sağkalımı artırabilir, yaşam kalitesini iyileştirebilir ve tedavi başarısını anlamlı düzeyde yükseltebilir.
